Onze Sint-Jozefkerk
​Bron: VVAK
  1. Gebouw:
De Sint-Jozefkerk is een neogotische kerk met basilicale aanleg waarvan de bouw startte in 1868 en die pas in 1908 afgewerkt was. De kerk is centraal ingeplant aan de westzijde van het Esplanadeplein en werd erkend als bijkomende parochiekerk voor de nieuwe wijk vanaf 1873. De eerste steenlegging vond plaats in 1868. Het voorontwerp van architect Joostens werd aangepast en uitgevoerd door architect M. De Noyette. De kerkwijding vond plaats in 1891. De doopkapel werd in 1893-1899 voltooid en de afwerking van de oostgevel en de toren duurde nog tot 1901-1908. Voor meer info verwijzen we naar bijlage 1 bij deze nota.
  1. Bescherming in 1997 omwille van de historische en artistieke waarde:
De Sint-Jozefkerk werd op 23 oktober 1997 beschermd door Minister Luc Martens omwille van:
  • het algemeen belang wegens de historische waarde als grootschalig opgevatte neogotische kerk uit de tweede helft van de 19de eeuw, gebouwd naar de ontwerpen van de architecten Joostens en De Noyette als bakstenen basiliek met transept, veelhoekig koor en ingebouwde westtoren,
  • Het algemeen belang wegens de artistieke waarde van het fraaie neogotische meubilair, onder meer van de hand van Remi Rooms en Mathias Zens. 
  •  Deze bescherming van 1997 was algemeen gesproken zeer belangrijk voor de stad Aalst. Toen werden een hele reeks gebouwen, waaronder o.a. deze langs het Keizersplein, beschermd waardoor ze vandaag nog te bewonderen vallen. Bescherming is nog steeds het meest effectieve instrument om historische gebouwen te behoeden voor afbraak of ingrepen die afbreuk doen aan de erfgoedwaarden.
  • Standpunt VVAK
  • VVAK is het aan zichzelf als onroerenderfgoedvereniging verplicht om, trouw aan de visie van haar oprichters, te ijveren voor het behoud van de Sint-Jozefkerk. Historisch waardevolle gebouwen kunnen zichzelf niet verdedigen en dus dienen verenigingen als VVAK dit te doen.
  • Behoud omwille van historische en artistieke redenen
  • In 2016 heeft de werkgroep SintJozef125 de 125ste verjaardag van de kerkwijding van de Sint-Jozefkerk herdacht met tal van activiteiten. Zoveel jaren is het wel en wee van de kerk en de parochie reeds verbonden met de stad en haar inwoners. Binnen de parochie ontwikkelden zich in de loop van die lange tijd talrijke initiatieven door de inzet van vele mensen. Vele Aalstenaars werden gedoopt in de kerk, vierden er hun eerste en plechtige communie, trouwden er. De kerk was ook de plek voor grote feestelijke plechtigheden. Vele Aalstenaars gingen er naar de mis, brandden er een kaarsje, woonden er een concert bij. Voor alle Aalstenaars is het silhouet van de rijzige kerk aan het Esplanadeplein een uiterst vertrouwd beeld.
    De kerk is bovendien, artistiek gesproken, een indrukwekkend gebouw in neogotische stijl, met een imposante klokkentoren, dat ook binnenin rijkelijk gedecoreerd werd.
    De kerktoren van 80 meter hoog is de hoogste historische toren van de stad (de Sint-Martinuskerk bleef verstoken van een toren en het belfort heeft geen hoge toren) die van heinde en verre te zien is in het stadslandschap. Deze toren is voor Aalst iconisch. De toren biedt een panoramisch uitzicht over het land van Aalst. Dat biedt ook mogelijkheden naar de toekomst toe. De toren en met name ook de voorgevel zijn voorzien van rijkelijk neogotisch beeldhouwwerk, met het beeld van Sint-Jozef, van de hand van beeldhouwer Aloïs De Beule (Aloïs De Beule - Wikipedia), boven de hoofdingang. Voor VVAK is het Aalsters stadslandschap zonder de rijzige klokkentoren, dan ook ondenkbaar.
    Aalst verkreeg reeds de nodige subsidie voor de restauratie van deze toren. De stad gaat deze verworven subsidie toch niet terugbetalen zodat ze kan worden toegekend aan een restauratieproject in een andere stad? En Aalst lijkt ons nu toch ook niet zo armlastig te zijn dat ze de 20% niet zou kunnen bijpassen.
    Andere (centrum)steden hebben vaak ook zo een kenmerkende toren (Mechelen (kathedraal), Dendermonde (toren gerechtsgebouw), Leuven (bibliotheektoren), Ninove (abdijtoren), ...). Voor de toren heeft de Vlaamse Gemeenschap bovendien nu reeds de subsidie toegekend (en dit nog onder de regel van 80% van de kosten ten laste van de Vlaamse Gemeenschap).
    Voorbeelden van kenmerkende torens in andere nabijgelegen steden zijn de toren van het gerestaureerde gerechtsgebouw van Dendermonde en de gerestaureerde (scheve) toren van de Abdijkerk te Ninove:
Bronnen :
Auteur : info

​inboedel Sint-Jozefkerk 


​​De kerk heeft ook een waardevol neogotisch interieur. Vandaar dat gesproken wordt van een “Gesamtkunstwerk” (een ideaal samenspel van alle kunsten binnen één gebouw). Denken we aan de preekstoel, de biechtstoelen, de koorbanken, het hoofdaltaar en de zijaltaren, de doopvont.
De kunstenaars die aan het interieur werkten zijn m.n. Mathias Zens en Remi Rooms, maar ook Aalstenaar Karel Van Pottelsberghe (4 biechtstoelen in de zijbeuken). Het kan toch niet de bedoeling zijn om deze voorbeelden van neogotisch design voor Aalst verloren te laten gaan door bv. een verkoop aan antiquairs.
De 14 kruiswegstaties in de kerk werden geschilderd door Aalsters kunstenaar Jozef Meganck (van de gelijknamige straat). Deze schilderijen werden reeds een tijd geleden gerestaureerd. Hieronder vindt u extra info over de schilder:
https://www.britishmuseum.org/collection/term/BIOG38031
https://rkd.nl/nl/explore/artists/54861
https://nl.wikipedia.org/wiki/Jozef_Meganck
https://www.fine-arts-museum.be/nl/de-collectie/joseph-meganck-mythologisch-tafereel?artist=meganck-joseph
https://lib.ugent.be/nl/catalog/rug01:002995392
Daarnaast zijn er ook de imposante zuilengalerijen, de neogotische ramen en kruisribgewelven, de unieke vloer met geometrische patronen, het neogotisch schrijnwerk (inkomdeuren bv.). Dit is het type kwalitatief werk dat vandaag-de-dag helemaal niet meer voor de hand ligt.
VVAK wenst ook te wijzen op de waardevolle figuratieve glas-in-loodramen in het koor. Deze zijn van de hand van Arthur Théodore Verhaegen. Ze worden best in situ bewaard. Het kan toch niet de bedoeling zijn om deze te ontmantelen en bv. te verkopen.
De kerk herbergt ook een imposant (reeds gerestaureerd) Vereeckenorgel.
In het artikel “De orgelbouwers Vereecken – Gijzegem” van Wenceslaus Mertens en Marc Uyttersprot kunnen we lezen : “ Met de bouw van het orgel van de Sint-Jozefskerk in Aalst bereikten de gebroeders Vereecken in 1900 een echt hoogtepunt. Het instrument telde 31 registers verdeeld over een hoofdwerk, een reciet en een zelfstandig pedaal. Het vertoonde alle kenmerken eigen aan het atelier van de Vereeckens. In Musica Sacra werd het orgel als volgt gerecenseerd: “L’instrument fait honneur à la maison Vereecken, non seulement pour le bon choix et la belle sonorité de ses jeux, mais aussi pour la solidité de sa construction.” De wijding en inspeling had plaats op 16 oktober 1900. Om 9 uur had “eene Solemneele Hoogmis” plaats, die voorafgegaan werd door de inwijding.”
Dit waardevolle Vereeckenorgel dient voor VVAK als Aalsters patrimonium in Aalst te blijven en bv. niet verkocht te worden om het elders (in binnen- of buitenland) te plaatsen. Een orgel dient ook bespeeld en beluisterd te kunnen worden. Het schip van de kerk dient daarvoor als ideale akoestische ruimte. Aalst heeft wat dat betreft ook een traditie met de familie Van Ingelgem.
Hieronder een filmpje van Kristiaan Van Ingelgem (organist van de Sint-Martinuskerk) die het orgel van de Sint-Jozefkerk bespeelt:
https://www.facebook.com/sintjozef125/videos/1290867647721849

​oude foto